Van mijn padje af?

Geschatte leestijd: 7 minuten

Sinds het mensen begon op te vallen dat ik kilo’s aan het kwijtraken was, heb ik daar niets anders dan complimenten en steun voor gekregen. Van familie, vrienden en collega’s en soms ook van mensen die ik amper ken. Dat was uiteraard allemaal heel fijn en motiverend. Toch heb ik laatst van heel verschillende mensen de vraag gekregen of ik wellicht niet een beetje aan het doorslaan ben hierin.

Aangezien ik al best veel over mijn afvallen heb geblogd leek deze vraag me daarom wel relevant. Ik vind het belangrijk om af en toe eens een stap terug te doen en eens goed te kijken naar waar je mee bezig bent. Ik wil die opmerking daarom oprecht aangrijpen om de vraag gewoon voor wat deze is te beantwoorden.

Laten we dan eerst naar de feiten kijken. Bewust eten en veel sporten. Hoe ziet dat er uit bij mij? Bewust eten houdt bij mij in dat ik weinig vlees eet, snoepgoed en chips en snacks uit de snackbar zoveel mogelijk laat staan en dat ik alles wat ik eet en drink zoveel mogelijk bijhoud in een app. Deze app is een calorieën-teller die je een bepaald ‘budget’ aan calorieën per dag geeft en door dingen in te voeren in de app gebruik je dan dat budget. Door te sporten en die activiteiten in te voeren kun je je budget weer aanvullen. Ik ben daar toen ik nog 107 kilo woog mee begonnen om me een beeld te vormen van wat ik eigenlijk allemaal at en wat ik daaraan zou moeten veranderen. Na verloop van tijd bleek die app voor mij een heel effectief middel om deze verandering te bewerkstelligen en nu ook om te voorkomen dat ik weer afzak naar mijn oude eetpatroon. Dit bijhouden houd ik al een tijdje vol, volgens de app is vandaag (23 februari) de 601ste dag dat ik eten invoer.

En hoe ziet mijn sportpatroon eruit? Ik klim twee avonden in de week in een indoor-klimhal. Dat houd ik dan meestal ongeveer twee uur vol. Daarnaast loop ik regelmatig hard, ongeveer 1 à 2 keer in de week en dan doe ik een rondje van ongeveer 6 tot 15 kilometer, met twee keer per jaar een halve marathon. Dat wissel ik nog af, of vul ik aan, met een mooie wandeling of een CrossFit-sessie. Die laatste duurt maximaal een uur, inclusief uitleg en warm-up. Dat is dus vier à vijf keer in de week sporten.

Tot zover de feiten. Ik realiseer me dat het bijhouden van alles wat ik eet en drink gedurende al bijna anderhalf jaar niet iets is wat veel mensen zouden doen en dat ik waarschijnlijk ook meer sport dan Jan Modaal. Maar betekent dat dat ik ben doorgeslagen?

Wat is dat eigenlijk, ergens in doorslaan? Ik zou zeggen dat je ergens in doorslaat als je voor jezelf een probleem, wat dat ook is, probeert op te lossen, maar dat na verloop van tijd je middel erger begint te worden dan de kwaal. Als je bijvoorbeeld etentjes en feestjes van vrienden en familie gaat afslaan, omdat je bang bent dat je dan ongezond eet en in plaats daarvan in je eentje gaat sporten. Of als je wel naar die etentjes bij vrienden thuis gaat, maar je gaat je bemoeien met wat er gekookt wordt omdat het wel gezond genoeg moet zijn. Of je gaat mensen die niet jouw übergezonde eet- en sportpatroon volgen veroordelen en afwijzen. Of je loopt een blessure op tijdens het sporten en je gaat dan gewoon op dezelfde manier door met sporten, ondanks dat een deskundige heeft gezegd dat je beter rust kunt nemen.

Bovenstaand zijn voorbeelden van wat naar mijn persoonlijke mening doorslaan is. Maar meer nog hangt doorslaan in gezond eten en sporten denk ik samen met de intentie waarmee je dat doet. Eet je gezond en sport je veel omdat je je er beter door voelt en je de sporten die je beoefent oprecht leuk vindt en je er voldoening uit haalt? Dan lijkt het mij alleen maar heel erg mooi en goed. Maar doe je dat alles omdat je ergens voelt dat je ertoe verplicht bent? Omdat je vindt dat je anders niet voldoet of omdat je je schuldig voelt als je het niet zou doen? Dan lijkt het mij dat doorslaan op de loer ligt en kun je wellicht beter wat meer aandacht besteden aan waarom je dat eigenlijk zo voelt. Want wanneer is het dan wel goed genoeg?

Ik ben absoluut geen psycholoog, maar dit zijn wel vragen die ik mezelf heb gesteld over de afgelopen jaren. Ik kan me vooral één specifiek moment tijdens mijn trekking naar Annapurna Base Camp herinneren dat mijn hoofd even vol liep met negatieve self-talk en dat ik toen bij mezelf dacht ‘Ik loop hier nu op 3500 meter hoogte in de Himalaya, ik heb vorige maand de Dam tot Damloop uitgelopen: het is nú goed genoeg’. En dat was nog voor al dat afvallen.

En waarom dat ik dan toch gedaan heb? Omdat al dat overgewicht me tamelijk letterlijk in de weg zat. Dingen die ik leuk vond om te doen waren moeilijk omdat ik te zwaar was. Hardlopen, hiken, klimmen en CrossFit zijn zoveel makkelijker en leuker als je niet bijna dertig kilo overgewicht hebt. En waarom ik dan nu nog steeds heel veel sport en al mijn eten in een app bijhoud om te voorkomen dat ik weer aankom? Omdat ik anders een jaar lang, want zo lang heeft het geduurd om die 27 kilo kwijt te raken, voor niets mijn best gedaan heb. En omdat ik, als ik weer aan zou komen, die hele nieuwe garderobe die ik onlangs heb bij elkaar heb gekocht naar de kringloopwinkel kan brengen. Het was ook zo’n gaaf moment om in een pashokje te zien dat een overhemd in maat M mij goed paste, terwijl dat eerst nog maat XL zou zijn geweest. En die broek van maat 31 die goed zat, terwijl dat eerst nog op zijn minst maat 34 zou zijn geweest. Dat zou dan allemaal verdwijnen. Hardlopen zou moeilijker worden, bergtochten zouden moeilijker worden, mijn ‘life goal’ om de Mont Blanc te beklimmen zou moeilijker worden en ik zou niet meer te zekeren zijn voor mijn klimmaatjes, waardoor ik ook dat zou verliezen. Weer terugvallen in mijn oude eetpatroon en weer zo zwaar worden als eerst, zou dus nogal wat consequenties hebben.

Daarom heb ik dus nog steeds dit eet- en sportpatroon en sta ik nog steeds wekelijks op de weegschaal. En ik wil het liefst dat die weegschaal op 80 kilo staat. Heb ik een week wat meer gegeten en staat ie op 81? Geen man overboord, maar dan doe ik het weekje wat rustiger aan met eten ga ik langzaam weer terug naar 80. Je vraagt je wellicht af wat die ene kilo in godsnaam uitmaakt, maar één kilo weer afvallen is niet zo moeilijk. Als je die ene kilo op laat lopen naar 5 kilo, dan heb je alweer veel meer werk te doen en gaan al die mooie nieuwe kleren ook een stukje strakker zitten.

Afgelopen zomer was ik in Zwitserland voor een cursus alpinisme. Alpinisme gaat buiten de aangegeven wandelpaadjes en je moet veelal zelf navigeren. Dit gaat vaak met behulp van markeringen op rotsblokken die een veilige route aangeven. Maar dan moet je die wel strikt volgen. Doe je dat niet, dan loop je het risico te verdwalen in het hooggebergte met alle consequenties van dien.

Tijdens die cursus dachten twee jongens uit mijn groepje dat ze wel hun eigen route konden zoeken naar de pas waar we over moesten en dat ze die markeringen niet per se nodig hadden. Daarom werden ze nogal stevig tot de orde geroepen door de gids, die hen uitlegde wat verdwalen in de bergen in kan houden en naar zijn mening begon verdwalen in de bergen bij de eerste meter die je afwijkt van de juiste route. En inderdaad, één meter maakt niet uit. Maar 100 meter kan in zulk terrein al betekenen dat je de route niet meer terug kan vinden en kan verdwalen.

Dit principe pas ik ook toe op mijn lichaamsgewicht. Nee, het maakt echt niet uit als ik één kilo aankom, maar wel als het er vijf worden. Vijf kilo weer afvallen is een hoop werk en dat bespaar ik mezelf liever. En de consequenties die serieus weer aankomen heeft, wil ik mezelf niet aandoen.

Dus of ik dan doorgeslagen ben? Ik denk persoonlijk van niet, ik wil gewoon de mooie dingen die mijn kant op zijn gekomen behouden na zo lang mijn best gedaan te hebben.